I CAN

Beth yw ymgyrch I CAN?

Mae I CAN yn ymgyrch newydd i wella'r gefnogaeth sydd ar gael i unigolion sydd â phroblemau iechyd meddwl yng Ngogledd Cymru.

Mae ymgyrch I CAN wedi'i gwreiddio mewn cymunedau lleol ac yn cael ei harwain gan gynghrair o unigolion sy'n angerddol am gyflawni newid gwirioneddol ac ystyrlon ar gyfer unigolion y mae iechyd meddwl yn effeithio arnynt. Mae ymgyrch I CAN yn cael ei lywio gan unigolion sydd â phrofiad o broblemau iechyd meddwl, unigolion sy'n gweithio mewn gwasanaethau iechyd meddwl ac yn gwirfoddoli ynddynt, a'r rhai sy'n rhan o elusennau iechyd meddwl lleol.

Pam ymgyrch I CAN?

Mae unigolion sy'n (I) Annibynnol, sy’n Cyfrannu, sy’n Actif ac sy'n (N) Rhwydweithio yn mwynhau gwell iechyd meddwl a lles, ac mae ganddynt fwy o wytnwch i ddelio â heriau bywyd. Bydd yr ymgyrch lawr gwlad hon yn grymuso unigolion sy'n cael trafferth â'u hiechyd meddwl i sicrhau bod eu llais yn cael ei glywed- ac y gwrandewir arnynt- ac yn rhoi cyfleoedd i'w galluogi i ddatblygu, fel y gallent hefyd ddweud "I Can".

Pam fod ymgyrch I CAN yn bwysig?

Nid yw pob salwch yn weledol. Mae Asesiad o Anghenion Poblogaeth Gogledd Cymru 2017 yn amcangyfrif bod gan oddeutu 93,000 o unigolion sy'n 16 oed neu hŷn broblem iechyd meddwl cyffredin. Mae rhagolygon yn awgrymu y bydd y ffigwr hwn yn cynyddu i 99,000 erbyn 2035.

• Mae 1 o bob 4 oedolyn yn profi problemau neu salwch iechyd meddwl ar ryw bwynt o'u bywydau (Mind, 2016).
• Mae cynnydd sylweddol wedi bod yn nifer yr unigolion ifanc sy'n hunan niweidio
• Mae 53% o ferched Cymru yn dioddef o broblemau iechyd meddwl lefel isel
• Bydd 1 o bob 16 unigolyn dros 65, ac 1 o bob 6 dros 80 oed, yn cael ei effeithio gan ddementia
• Mae hunan niweidio yn arwain at oddeutu 6,000 o dderbyniadau brys i'r ysbyty yng Nghymru bob blwyddyn
• Mae 9 o bob 10 unigolyn sydd â phroblemau iechyd meddwl yn profi stigma ac anffafriaeth
• Mae unigolion sy'n byw â salwch meddwl parhaol yn marw hyd at 20 mlynedd yn iau na'r boblogaeth gyffredin

Mae'r niferoedd yn dweud y cyfan: mae gan broblemau iechyd meddwl y potensial i effeithio ar bob un ohonom, a gall eu heffeithiau (ynghyd â stigma cysylltiedig) fod yn ddinistriol. Er gwaetha’r niferoedd, mae ymchwil yn awgrymu nad yw nifer fawr o unigolion sydd â phroblemau iechyd meddwl yn gofyn am gymorth. Mae hyn yn golygu fod unigolion yn colli allan ar gefnogaeth bwysig yn gynnar, ac weithiau gallent fod mewn sefyllfa o argyfwng ac yn ansicr ble i droi.

Beth mae ymgyrch I CAN yn mynd i'w wneud?

Bydd ymgyrch I CAN yn ychwanegu at rai o'r cynlluniau cyffrous sy'n cael eu datblygu gan y GIG yng Ngogledd Cymru, awdurdodau lleol a darparwyr trydydd sector i wella'r gefnogaeth sydd ar gael i unigolion sy'n profi argyfwng iechyd meddwl. Bydd gweithgareddau a digwyddiadau wedi'u hanelu at ysgolion, cymunedau a gweithleoedd yn cael eu dylunio i helpu i godi ymwybyddiaeth, mynd i'r afael â stigma, ac annog trafodaeth agored am iechyd meddwl.

Bydd yr arian a godir yn cefnogi prosiectau sy'n:

• Helpu unigolion ifanc ddatblygu gwytnwch emosiynol i ddelio â heriau bywyd
• Darparu ymyrraeth gynnar effeithiol i unigolion sy'n profi problemau iechyd meddwl
• Helpu unigolion sydd 'dim ond yn ymdopi' â'u hiechyd meddwl i ddatblygu
• Darparu cefnogaeth i bobl sy'n cael argyfwng iechyd meddwl

Bydd yr arian a godir yn ariannu pethau ychwanegol pwysig sy'n mynd y tu hwnt i beth mae'r GIG yn gallu ei ddarparu. Bydd yr arian a godir yn cael ei ddosbarthu ar ffurf grantiau Awyr Las. Bydd tri phanel amrywiol o unigolion yn gyfrifol am osod blaenoriaethau, asesu ceisiadau grant a dyrannu'r holl arian a roddir drwy'r ymgyrch hon. Mae'r paneli hyn yn cwmpasu Gogledd Orllewin Cymru, Canol Gogledd Cymru, a Gogledd Ddwyrain Cymru. Byddent yn cynnwys cynrychiolwyr o'r gwasanaeth iechyd, awdurdodau lleol, y trydydd sector ac unigolion sydd â phrofiad o broblemau iechyd meddwl.

Sut alla i fod yn rhan o ymgyrch I CAN?

Sefwch gyda ni a dweud "Gallaf wneud gwahaniaeth i unigolion sy'n profi problemau iechyd meddwl".

1. Rhoi

Gallwch anfon ICAN i 70500 yn awr i roi £10 i ymgyrch I CAN. Bydd eich rhodd yn helpu i sicrhau bod unigolion sy'n profi argyfwng iechyd meddwl yn gallu cael mynediad at gefnogaeth leol pan maent ei hangen fwyaf.

Gallwch hefyd:

• Rhoi eich pen-blwydd i ymgyrch I CAN ar Facebook - ble allwch ofyn i'ch ffrindiau a'ch teulu roi i ymgyrch I CAN yn hytrach na chael anrhegion.

• Creu tudalen yn gysylltiedig ag Ymgyrch JustGiving I CAN, ble gallwch wneud eich her eich hun i godi arian ar gyfer I CAN.

• Cymryd rhan mewn digwyddiadau a gweithgareddau eraill i helpu i godi arian

2. Dod yn Bencampwr I CAN

O ble bynnag yr ydych, a beth bynnag fo'ch profiad, mae rhan i chi ei chwarae yn ymgyrch I CAN. Am wybodaeth ar sut allwch wneud gwahaniaeth i unigolion sy'n profi problemau iechyd meddwl, cofrestrwch i gadw mewn cysylltiad ag Awyr Las ac gadewch i ni wybod hoffech chi glywed mwy am I CAN. Ymunwch â'r grŵp Facebook hefyd!

3. Anogwch eich ysgol, busnesau neu grwpiau lleol i gymryd rhan

O wneud sgipathon noddedig ar y buarth i roi posteri I CAN yn y swyddfa; mae gymaint o ffyrdd i'ch ysgol chi, eich gweithlu neu grŵp cymuned gymryd rhan. I gael rhagor o wybodaeth cysylltwch â Thîm Cefnogi Awyr Las.